Sıcaklık birimleri; Kelvin, Celcius, Fahrenheit, Reomür
Sıcaklık Nasıl Ölçülür: Sıcaklık ölçmeye yarayan aletlere termometre denir. Termometreler maddenin genleşme özelliğinden faydalanılarak tasarlanmıştır. Basit bir termometrenin yapısında Kılcal cam boru, Hazne( altta sıvının bulunduğu kısım) ve renklendirilmiş sıvıdan oluşur.
Termometrenin Ölçeği Nasıl Ayarlanır: Termometrelerin ölçeğini ayarlamak için suyun donma ve kaynama noktalarından faydalanılır. Öncelikle termometre buzlu su karışımında bir süre bekletilir ve sıvının bulunduğu konum işaretlenir, bu 0°C ‘ye karşılık gelir. Daha sonra termometreyi kaynamış suda bekletiriz ve sıvının bulunduğu konumu işaretlenir ve 100 °C dereceye karşılık gelir. Gerekli işaretlemeler yapıldıktan sonra Cetvel yardımı ile 0°C ve 100 °C arası eşit olarak bölmelere ayrılır ve termometremiz hazır.
Termometre Çeşitleri
Termometreler metal, sıvılı ve gazlı termometreler olmak üzere 3 kısımda incelenir.
Metal Termometreler: Metal termometreler fırın fabrika gibi yerlerde yüksek sıcaklıkları ölçmek için kullanılır. Metallerin genleşme özelliği esasına göre çalışırlar.
Sıvılı Termometreler: Sıvılı termometreler orta şiddetteki sıcaklıkları ölçmek için kullanılır. Sıvılı termometrelerde genellikle cıva ve alkol kullanılır. Cıva kullanılan termometre ile yüksek sıcaklıklar, alkol kullanılan termometre ile düşük sıcaklıklar ölçülür. Kullanım amacına göre laboratuvar, hasta ve duvar termometresi şeklinde tasarlanmıştır.
Gazlı Termometreler: Çok düşük sıcaklıkları ölçmek için kullanılır.
Ayrıca suyun donma ve kaynama noktasına farklı değerler verilen termometreler vardır bunlar
Termometre çeşitleri ile ilgili birim çeviri soruları çıkacaktır karşımıza, aşağıdaki formüllerden yararlanarak termometre birimleri arasında çeviri yapabiliriz.
Formüllerde verilen C , F, K harfleri soruda bize verilen celcius, fahrenheit ve kelvin sıcaklık değerleridir. Bilinmeyen bir termometre sorulursa , X veya Y termometresi diye sorarsa son eşitlik kullanılır. Son eşitlikte X bize sorulan sıcaklık DS: donma sıcaklığı KS: kaynama sıcaklığı.
Kelvin termometresi ve Celcius termometresi arasında çeviri için kullanabileceğiniz basit bir formül vardır Tkelvin= Tcelcius + 273
Termometrenin duyarlılığı: Termometreler duyarlı yani daha hassas ölçümler yapması için aşağıdaki nitelikleri taşımalıdır
- Kolay genleşebilen sıvı kullanılmalı
- Termometrenin kılcal borusu dar olmalı
- Haznesi geniş olmalı
- Bölme sayısı fazla olmalı
Sıcaklık ile ilgili karşımıza çıkabilecek kavramlardan birisi de mutlak sıcaklıkdır. Mutlak sıcaklık nedir?
Mutlak Sıcaklık: Maddenin moleküllerinin durduğu , doğada teorik olarak ulaşılabilecek en düşük sıcaklık değeridir. 0 Kelvin veya -273 °C ‘ye karşılık gelir. Daha düşük sıcaklık değeri yoktur.
